25η Μαρτίου: όταν οι Ρομαντικοί ποτέ δεν πεθαίνουν

«Μπάμπη, είσαι σπίτι;
Γιατί σε είδαν στη Χαβάη…
Πάμε κάπου που δεν έχουμε φάει,
Μη μείνουμε άλλο στου Τουίτι…»

Το νέο πρόσωπο της χρυσοστόλιστης άνοιξης, στη χώρα, είναι ο Μπάμπης. Μάλιστα. Ούτε δύσκολα ούτε αρχαία ονόματα. Μπάμπης που σημαίνει «μένουμε βολικά», για να το θυμάται κάθε ωραίος και ωραία της καφεΐνης. Πίνοντας καφέ, καταπίνεται η λαλιά; Δεν καταπίνεται. Βρες το Μπάμπη, πού είναι ο Μπάμπης; Μπα-μπάλα-Μπάμπης: στη μέση ο μπήχτης.

Κι έρχεται απαστράπτουσα –αλλά και με περικοπές στα φετινά έξοδα, όπως αντίστοιχα και η Eurovision- η 25η Μαρτίου. Αυτή η μέρα, όμως, έχει και τα συνοδευτικά της. Εγώ που μεγάλωσα σε έναν μικρό οικισμό, όπου όλοι ήμαστε στο ίδιο Λύκειο, το γνωστό Γενικό Λύκειο των Άσπρων Σπιτιών –και φυσικά αυτό δεν εμπόδισε να με επιλέξουν, βάσει δοκιμίου, ως έφηβη βουλευτή του Νομού Βοιωτίας, ενώ ήμουν στη Β’ Λυκείου- δεν είχα ιδέα από τέτοιου είδους συνοδευτικά. Στην παρέλαση συμμετείχαμε όλοι υποχρεωτικά- δηλαδή, με δημοκρατικές διαδικασίες- διότι, διαφορετικά δεν θα υπήρχε παρέλαση. Και κατά το μεσημεράκι, βγάζαμε καμιά φωτογραφία και, αν ήταν καλός ο καιρός, λιγουρευόμασταν και κανένα παγωτό, το απαγορευμένο, καθώς ακόμη δεν υπήρχε λόγος να ξεκινήσει να τρέχει το χωνάκι. Φορούσαμε και τα καλά παπούτσια. Με μαύρο λουστρίνι, παγωτό γίνεται; Δε γίνεται. Τι; Παγωτό Λουστρίνι; Αργότερα ναι. Ως τότε, θα είχαμε να λέγαμε, και βέβαια να περιμέναμε. Κι έτσι πρέπει, στην Ελλάδα: η αξιοπρεπής στάση που θα κρατήσει ένα παιδί μέχρι να σημάνει η ώρα του πρώτου παγωτού, είναι το μεγάλο σχολείο. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, το παιδί-πολίτης θα εξασκείται να περιμένει. Η ζωή μας, λοιπόν, μοιάζει με ένα θεόρατο παγωτό. Γεύση; Άλλοι το προτιμούν φιστίκι, άλλοι σε φράουλα ή μόκα. Γεγονός είναι ένα: αρέσει σε όλους.

Και η 25η Μαρτίου με τα συνοδευτικά της αρέσει; Στα Άσπρα Σπίτια νόμιζα ότι αυτή τη μέρα, μόνο τα παιδιά επιβαρύνονται με το άγχος της μικρής επίδειξης. Μένοντας στην Αθήνα, -όντως πρόκειται για μοναδική εμπειρία λιποτακτώντας του θεωρήματος Merkel-, βλέπουμε ότι μεγαλύτερο είναι το άγχος της απόδειξης. Και αυτό επιβαρύνει τους γονείς, πάντα. Δε μπορούσα, ποτέ, να φανταστώ – και γι’ αυτό λένε ότι το λάθος είναι ανώτερο της τέχνης, προφανώς και η ζωή είναι ανώτερη της φαντασίας- ότι η 25η Μαρτίου θα έχει καθιερωθεί για ένα σχολείο, δημοτικό, ως… ημέρα της καθαρίστριας. Μάλιστα, είδα και την επιστολή, επειδή κλήθηκα να τη διαβάσω. Η κ. Ντίνα, της οποίας το έργον έχει επιβαρυνθεί ιδίως τη φετινή χρονιά, λόγω της νέας γρίπης –όπως γραφόταν στο μονοσέλιδο κείμενο- είναι αξιοτίμητη. Και οι γονείς, κάθε χρόνο αυτή τη μέρα, τοποθετούν το κατιτίς στο κιβώτιο, που φέρει τον τίτλο: «σημείο επαφής με το σύλλογο γονέων και κηδεμόνων», αν θυμάμαι καλά. Οπότε, από εδώ και πέρα, πιο πολύπλοκες σκέψεις θα λαμβάνουν «χώρα». Έχεις 25η Μαρτίου; Έχεις θέμα: πώς το καθαρίζουν το παρτέρι; Η φουστανέλα και το τσάμικο ήταν του δεκάτου ενάτου. Το συγκαιρινό μας; «Μπάμπη, μην πας στα βαθιά. Θα ‘χουμε άλλα».

Τέτοια μέρα, όταν ήταν παιδί, ο Νάνος Βαλαωρίτης μου έλεγε χτες, βαριόταν. Διότι, έπρεπε να απαγγέλλει τα ποιήματα του αείμνηστου προπάππου, Αριστοτέλη Βαλαωρίτη. Πώς καμιά φορά, ένα πρόσωπο συνδέεται, λανθασμένα από κάποιους καθ’ ότι μονοδιάστατα, με το εθνικό φρόνημα, δεν μας απασχόλησε ποτέ, ώστε να δούμε τον τρόπο με τον οποίο συγκροτούμε την ταυτότητά μας. Κατά την ερμηνεία του Σαββίδη, που θέλει τον Αριστοτέλη Βαλαωρίτη εθνικό ποιητή, παραμένουν και άλλες ερμηνείες, παραπλήσιες του να συνδέουν την εικόνα με τη γλώσσα, ώστε να βλάπτουν αντί να ωφελούν. Είμαι λοιπόν, στο Νάνο και ενώ μιλάμε και με τις κόρες του, Κατερίνα και Ζωή, αρπάζω, με μάτια και χέρια, διάφορα βιβλία. Όταν ξαφνικά συμβαίνει κάτι. Ξεφυλλίζοντας τον Ντεριντά, το Glas, απαντώμαι με τη λέξη «état». Και εκεί, και επειδή είναι κομμάτι δύσκολος ο φιλόσοφος, κολλώ. Μόλις συνειδητοποιώ, ότι στη γαλλική γλώσσα υπάρχει το δίπολο κατάστασης/ κράτους. Δηλαδή, η γαλλική λέξη «état» εκφράζει τόσο τη φυσική μου κατάσταση (état physique) όσο και την ιδέα του κράτους. Αντίθετα, στην ελληνική γλώσσα δεν υπάρχει αυτή η αμφισημία. «Επειδή για μας το κράτος είναι ο εχθρός», σημειώνει ο Νάνος, στην παρατήρησή μου.

Πράγματι: για τους Έλληνες το κράτος νοείται ως ένα σύνολο αόρατων κακών πραγμάτων. «Κράτος» λέμε, σαν να εννοούμε As ax. Τζάμια αόρατα και ως εκ τούτου, στο πλαίσιο της κρατικής ταυτότητας, αναθεωρείται και η φράση «τζάμι, μεγάλε». Μεταφορικά και λίγο άουτ, είμαστε εν τέλει μέσα. Μέσα σε ένα ζωηρό και δύσκολο κόσμο. Τα γνωμικά και τα ποιήματα δεν είναι για αποστήθιση, όμως, αλλά για αίσθηση. Γι’ αυτό και σταματούν το Νάνο, διάφοροι στο δρόμο για να του πουν ότι θυμούνται απέξω ποιήματα του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη. Επειδή, πρώτα απ’ όλα, ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης υπήρξε ρομαντικός και ποιητής. Ας μείνουμε λοιπόν στο ρομαντικό υποκείμενο, μέρες που είναι…

Ένα παράδειγμα, flash back, στην ποίηση του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη;

Πόσες φορές τα κύματα που ‘πεφταν αφρισμένα
Στο έρμο τ’ ακρογιάλι μου τα ρώτησα για σένα

Πόσες φορές το δάκρυ μου στην άβυσσο είχες τάξει
Και πόσο παρακάλεσα να ‘ρθει σε σε ν’ αράξει

Του κάκου φεύγει η θάλασσα και πίσω της αφήνει
Αφρούς και λίγα φρύγανα για μόνη ελεημοσύνη

Κι εγώ τυφλός εκοίταζα το κύμα και δεν είδα
Πως ήταν αφρός η αγάπη μου και φρύγανα η ελπίδα

Το δε ποίημα Το σχοινί του Πατριάρχη ξεκινά με (αφ)ορμή ένα πραγματικό συμβάν. Όντως κάποια στιγμή, ο ποιητής συνάντησε μια ωραία κοπέλα, και ενώ την κοίταζε, εκείνη του είπε
Πῶς μᾶς θωρεῖς ἀκίνητος;
ποῦ τρέχει ὁ λογισμός σου,
Ώστε μετά δόθηκε και η συνέχεια: τὰ φτερωτά σου τὰ ὄνειρα κλπ…

Όσο για το άλλο;
Τ’ άλογο, τ’ άλογο Ομέρ Βρυώνη
Το Σούλι εχούμηξε και μας πλακώνει

Αυτό μπορεί, και λόγω εκείνων των αξέχαστων εξελίξεων, να γίνει:
Τ’ άλογο, τ’ άλογο Ομέρ Πρυώνη
Το Πάρκο εχούμηξε και μας πλακώνει

Ας παραμείνουμε ρομαντικοί. Ρομαντικά, αισθαντικά, απολαυστικά. Ακόμη και αν ισχύει:
Οι ρομαντικοί ποτέ δεν πεθαίνουν, αλλά δεν έχουν και καμιά ελπίδα να αναστηθούν.


http://www.studiovisit.net/SV.Derrida.pdf
http://en.wikipedia.org/wiki/Jacques_Derrida
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/poetry/aristotelhs_balawriths_poems.htm

*φωτογραφική πλαισίωση: σοκολάτα, όπως Leonidas.

Τώρα και νέο κατάστημα, Πανεπιστημίου 44, με έμφαση στη φάση.

Όταν δώρο και σοκολάτα γίνονται ηδονικά ένα και το αυτό.