22.3.10

Το Πειραχτήρι των Αριθμών και Καλό μας Πάσχα

Του Χανς Μάγκνους Εντσενσμπέργκερ
Από τις εκδόσεις Ψυχογιός

Συχνά τα παιδιά ακούν ότι «το πάθημα γίνεται μάθημα». Όμως, δεν τονίζεται αντίστοιχα, πότε και πώς, ανεξαρτήτως ηλικίας, οι μαθητές στο σχολείο μπορούν και να αφομοιώνουν το μάθημα. Όταν το όνειρο είναι η αφορμή, τότε η ιστορία ερμηνεύει την ορμή του ονείρου. Και συμβαίνει, το μάθημα να γίνεται όνειρο.

Δεν υπάρχει αποτελεσματικότερη μέθοδος από την αφήγηση, ώστε τα παιδιά να αγαπήσουν και να καρπωθούν το μήνυμα μέσα από ένα μεταδιδόμενο ρου της ιστορίας. Ακόμη και όταν πρόκειται για μαθηματικά. Ιδίως αν πρόκειται για τα μαθηματικά, τη χαριτωμένη λαχτάρα μικρών αλλά και μεγάλων.

Ο Χανς Μάγκνους Εντσενσμπέργκερ (1929-), ένας από τους σημαντικότερους Γερμανούς συγγραφείς έγραψε Το Πειραχτήρι των Αριθμών για την κόρη του. Το βιβλίο, που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Ψυχογιός, έγινε best seller και έως σήμερα, έχει πουλήσει, παγκοσμίως, περισσότερο από τα υπόλοιπα βιβλία του. Αυτήν την πληροφορία έδωσε, ο ίδιος ο συγγραφέας, στις Κεραίες της Εποχής μας, -ειδικότερα, στον Ανταίο Χρυσοστομίδη, στο επεισόδιο που μεταδόθηκε την Τετάρτη 17.03.2010 από την ΕΤ1-, ώστε να αναζητήσω το βιβλίο. Άραγε, υπάρχει «μυστικό»;

Τι κάνει τα μαθηματικά αγαπητά και επιθυμητά για τους μαθητές; Ο Εντσενσμπέργκερ απαντά: η ίδια η ζωή. Όπου και αν κοιτάξουμε, θα διαπιστώσουμε σχέσεις αριθμών, θα εμπλακούμε σε διασυνδέσεις ψηφίων. Είτε μέσα από τις ασχημάτιστες εικόνες της φαντασίας, είτε μέσα από τα σχήματα της ορατής πραγματικότητας, βλέπουμε πως όλα είναι νούμερα. Οπότε, δε μένει παρά τα μαθηματικά να μεταδοθούν με έναν πρωτότυπο τρόπο στα παιδιά, για να αντιληφθούν από νωρίς το πρόβλημα και να το αντιμετωπίσουν. Δε χρειάζονται υπεκφυγές, μόνο φαντασία, παρατηρητικότητα, σκέψη. Και ο παραλληλισμός της τετραγωνικής ρίζας με ένα ραπανάκι, οι τριγωνικοί αλλά και οι τρελοί αριθμοί, το κομπιουτεράκι-καναπές αλλά και το όνομα, που έχει το Πειραχτήρι των αριθμών και αποκαλύπτεται προς το τέλος του βιβλίου, ως ένα πολύτιμο δώρο στους «μυημένους», όλα μας ταξιδεύουν σε μια ιστορία από και για τους αριθμούς, όπου η ηλικία είναι ένα θέμα σχετικό, όταν μάλιστα υπάρχει, ακόμη, στην καρδιά απόθεμα για παραμύθια.

Το βιβλίο δεν απευθύνεται μόνο σε παιδιά και εφήβους αλλά και σε μεγάλους, που εκτιμούν τον πρωτότυπο και ανάγλυφο τρόπο, μια ιστορία να «δημιουργείται», μεταδίδοντας το «δημιουργικό» του χαρακτήρα της σε όσους την ακούν, τη διαβάζουν και την εκφράζουν, με τη σειρά τους, στους φίλους τους. Με αυτήν την έννοια, το χρονικό της ιστορίας δεν είναι οι 12 νύχτες. Αντίθετα, η ιστορία επαφίεται στο χρόνο, που παραμένει ελεύθερος σκοπευτής ονείρων.

Το Πειραχτήρι των Αριθμών περιμένει κάθε Ρόμπερτ να ξυπνήσει και να τον συναντήσει στο όνειρό του για να εμπνευστεί από τους αριθμούς, τα δέντρα και τις πυραμίδες. Φυσικά, το όνειρό του εξυπακούεται ότι είναι πλέον το ίδιο το μάθημα.

Το βιβλίο αυτό είναι και μια ευκαιρία, κάθε μαθητής να θυμάται πώς ήταν μικρός, ενώ θα είναι στο γυμνάσιο και θα μπορεί να το ξεφυλλίζει, για να κατανοήσει εκείνα που κάποτε είχε αφήσει γι' αργότερα...Δεν είναι απαραίτητο, ούτε και ωφέλιμο, η πρώτη ανάγνωση ενός βιβλίου να είναι και η τελευταία, πόσο μάλλον όταν το συγκεκριμένο βιβλίο διαχειρίζεται, με έξυπνο τρόπο, τα όνειρα, τα οποία αφορούν στην ψυχοσύνθεση του ανθρώπου σε σχέση με τη ζωή του. Το βιβλίο προτείνει ένα νέο τρόπο ζωής και θέασης της γνώσης, με αφορμή τα μαθηματικά, αλλά δεν πρέπει να θεωρηθεί ως ένα εγχειρίδιο απαντήσεων στα μαθηματικά. Στόχος είναι, το αντικείμενο των μαθηματικών να διευρυνθεί προς την κοινωνία, αντί να συρρικνωθεί, γύρω από έναν αυστηρά επιστημονικό κλοιό, καθώς στην αντίθετη περίπτωση δε θα οδηγούσε παρά σε μια εξατομικευμένη γνώση. Και τότε, το μάθημα δε θα γινόταν όνειρο.

Κι επειδή πλησιάζει το Πάσχα με το τσούγκρισμα των αυγών, είναι μια ευκαιρία για αριθμητική με ιστορίες μαθηματικών βαμμένες κόκκινες.

Μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου
Εικονογράφηση: Ροτράουτ Σουζάνε Μπέρνερ

Χανς Μάγκνους Εντσενσμπέργκερ Το Πειραχτήρι των Αριθμών, Εκδόσεις Ψυχογιός, Αθήνα 2009 (α’ ανατύπωση 2000)

Εκδόσεις Ψυχογιός
Βιβλιοπωλείο
Μαυρομιχάλη 1
210- 2804 800
Fax: 210- 2819 550
www.psichogios.gr
info@psichogios.gr
http://www.programma-tv.gr/thleoptika/tabid/103/articleType/ArticleView/articleId/383/------.aspx

No comments: